Gięcie blach – kiedy i gdzie się je stosuje?

Choć gięcie blach wydaje się na pozór bardzo prostym procesem obróbki plastycznej, to w praktyce za każdym odpowiednio ukształtowanym arkuszem blachy stoi całkiem poważna wiedza naukowa i bardzo skomplikowane, precyzyjne maszyny.

Gięcie blachy – podstawowe wyzwania

Nie jest tak, że każdy materiał podlega gięciu, i że można wykorzystać w tym celu dowolną siłę. Budowane są całe krzywe obciążenia, które opisują, jakie siły – a właściwie jaki moment gięcia – w przypadku danego materiału stanowi granicę między gięciem sprężystym a plastycznym. To ważne, ponieważ absolutnie każde gięcie może wpływać na strukturę materiału, ale tylko w procesie gięcia plastycznego wprowadzone odkształcenia pozostają stałe.

Ta wiedza jest konieczna, aby odpowiednio skonfigurować maszyny. Dopiero po wprowadzeniu zadanego momentu uda się uzyskać pożądany kształt, przy czym należy pamiętać, że choć akurat gięcie stali jest możliwe w bardzo dużym zakresie, to niektóre elementy nie mogą być obrabiane tą metodą. To kwestia bardziej skomplikowana, zależna od składu surowcowego stopu, wymiarów blachy lub przeznaczenia konkretnego elementu.

Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że w przypadku wielu zleceń specjaliści wykonujący gięcie blachy są niezbędni jako konsultanci. Technicy z hmmsteel.pl doskonale znają się na swojej pracy i są w stanie nie tylko doskonale skonfigurować giętarki CNC, ale też doradzić zleceniodawcom odpowiednią ścieżkę postępowania z konkretnym materiałem.

Dlaczego gięcie CNC wyparło inne metody?

Giętarki i prasy gnące to dziś w głównej mierze maszyny sterowane cyfrowo. Starsze technologie wprawdzie jeszcze funkcjonują, ale mają dość ograniczone zastosowanie. Co jednak sprawiło, że sterowanie numeryczne zdobyło tak dużą popularność?

• Szybkość. To akurat nie jest zaskoczeniem – maszyny CNC do gięcia blachy po prostu pozwalają na szybką produkcję zarówno pojedynczych elementów, jak i długich serii. Przy prototypowaniu wprawdzie koszt stworzenia projektu dla jednego elementu może być relatywnie wysoki, ale wtedy na znaczeniu zyskują inne zalety tego procesu.
• Powtarzalność. Gięcie blach CNC pozwala uzyskać dowolnie długą serię identycznych elementów. Jest to bardzo ważne, ponieważ eliminuje konieczność późniejszego indywidualnego dopasowywania blach – jeśli są potrzebne jakieś dalsze procesy obróbki, to będą one identyczne na każdym elemencie.
• Brak zarysowań. W obróbce ręcznej był to zawsze dość spory problem, a gięcie stali na maszynie CNC pozwala zminimalizować niemal do zera ryzyko powstania zarysowań na arkuszu. To ważne w przypadku elementów dekoracyjnych, ale jest to także istotne z punktu widzenia zabezpieczenia antykorozyjnego – gładki arkusz zawsze jest mniej podatny na utlenianie niż zarysowany.
• Eliminacja błędów. Ważną zaletą CNC jest fakt, że jeżeli na etapie programowania maszyny nie został popełniony błąd, to praktycznie nie powstają produkty wadliwe. W przypadku obróbki ręcznej to ryzyko zawsze istnieje i może prowadzić do strat materiału – czasem ich wartość jest marginalna, ale niekiedy takie straty mogą stanowić poważny problem.

Gięcie gięciu nierówne

Proces technologiczny gięcia nie przebiega jednakowo we wszystkich maszynach. W zależności od pożądanego efektu stosuje się jedną z trzech technik.

• Zawijanie. W tym procesie nie powstają ostre krawędzie, a elementami kształtującymi blachę są wałki, między którymi przesuwa się arkusz blachy.
• Wyginanie. To podstawowa technika, którą stosuje się raczej opisaną jako tłoczenie – różnica polega na tym, że o tłoczeniu poprawnie mówi się wtedy, kiedy stempel dociśnie przedmiot do matrycy. Jeśli nie – formalnie nie jest to tłoczenie, a jedynie wyginanie.
• Zaginanie. Jest dominującą obecnie techniką. Wykonuje się je na maszynie z ruchomą belką kształtującą i belką dociskającą (stabilizującą materiał). To właśnie tego typu maszyny w pierwszej kolejności kojarzone są z gięciem stali.

Każdy z tych trzech procesów ma swoje własne ograniczenia i zalety, ale przede wszystkim prowadzą one do powstania elementów o odmiennym wyglądzie i innych właściwościach. To oznacza, że nie każdy materiał, który dobrze się zawija, będzie można w pełnym zakresie 360° zaginać. Tu znów wracamy do kwestii niezbędnego wsparcia merytorycznego, którego udzielają profesjonaliści zajmujący się tego typu usługami.