Jednym spośród najbardziej wyjątkowych przedstawicieli roślin nagozalążkowych jest miłorząb dwuklapowy. Pomimo swojej przynależności do drzew iglastych, nie wytwarza łusek ani igieł, ale przepiękne, wachlarzowate liście. Miłorzęby pojawiły się po raz pierwszy na świecie wiele milionów lat temu, niemniej jednak do współczesnych czasów przetrwał tylko i wyłącznie jeden gatunek tej rośliny.
Opis rośliny
Miłorząb dwuklapowy (łac. Ginko biloba) pochodzi z południowo-wschodniej Azji. Do Europy sprowadzono go w XVIII wieku z Japonii, skąd później został rozpowszechniony na całym kontynencie.
To niezwykle dekoracyjne, a zarazem oryginalne drzewo w wieku około 30 lat osiąga 8-12 metrów wysokości, najstarsze zaś obserwowane w naszym kraju okazy mają nawet 30 metrów.
Średnica naturalnie rosnących w Japonii drzew sięga 5 metrów. Pień drzewa jest na ogół prosty, korona luźno rozgałęziona, stożkowata, w starszym wieku nieregularna albo cylindryczna, nierzadko szeroko rozpostarta.
Miłorząb wytwarza dwa rodzaje pędów – krótko i długopędy. Te drugie mają jasnobrązową barwę, ze skrętolegle osadzonymi liśćmi. Na nich zaś pojawiają się krótkopędy, z liśćmi zebranymi po kilka w kształcie rozety.
Liście mają kształt wachlarzowaty i często podzielone są na dwie klapy. Dosyć szeroko rozstawiony wachlarz zbiega się u nasady i przechodzi w cienki, długi ogonek. Unerwienie liści ma równoległą formę, przy czym nerwy rozwidlają się się w sposób dychotomiczny. Liście są sezonowe, skórzaste, jasnozielone, na jesieni zaś złocistożółte.
Ginko biloba to roślina dwupienna. Oznacza to, iż jedne spośród osobników wytwarzają tylko kwiaty żeńskie, a inne kwiaty męskie, niemniej jednak nie mają one wartości dekoracyjnej. Kwiaty męskie zebrane są w kilkucentymetrowe kotki i pojawiają się na końcach krótkopędów, kwiaty żeńskie są niepozorne i trudne do zauważenia. W wypadku, kiedy osobnik żeński i męski rosną obok siebie, dochodzi do zawiązania ich owoców. Są one podobne do żółto-zielonych, niewielkich śliwek, które na przełomie listopada i padają wydzielając przy tym nieprzyjemny zapach, dlatego też zaleca się sadzenie osobników tylko jednej płci.
Starsi przedstawiciele miłorzębu mogą wytwarzać na pniu, jak i na dolnych konarach wyrostki przypominające wyglądem stalaktyty w jaskiniach. Wyrostki te, nazywane z japońskiego ,,czi-czi”, mają anatomiczną budowę pędu, a kiedy dorastają do ziemi, ukorzeniają się.
Należy także wspomnieć, iż miłorzęby to drzewa długowieczne, dożywają bowiem nawet 2000 lat. Wiek najstarszych egzemplarzy w Chinach szacowany jest nawet na 3500 lat.
Wymagania i uprawa
Uprawa miłorzębu to proste zadanie. Drzewo jest bardzo dobrze przystosowane do panujących w naszym kraju warunków atmosferycznych i nie ulega przemarznięciu nawet podczas największych mrozów. Poza tym miłorzęby bardzo dobrze znoszą suszę i zanieczyszczenia powietrza w większych miastach. Najlepiej rosnąć będą niewątpliwie na glebach przepuszczalnych i żyznych, niemniej jednak ich wymagania wilgotnościowe i glebowe są niewielkie.
Gdzie można posadzić Ginko biloba?
Ginko biloba to z pewnością piękna i oryginalna roślina, która zasługuje na szerokie rozpowszechnianie. Miłorzęby powinny być sadzone głównie w parkach i dużych ogrodach oraz w roli drzew alejowych. Bardzo dobrze nadaje się do pojedynczego sadzenia na obszarze trawiastym, w pobliżu kościołów, czy reprezentacyjnych budynków.
Miłorząb od tysięcy lat wykorzystuje się w medycynie. Po dziś dzień uprawia się plantacje miłorzębu, z których pozyskiwane są liście przeznaczone do wyrabiania farmaceutyków mających za zadanie wspomagać między innymi pamięć.
