Czujki pożarowe to bardzo ważny element instalacji przeciwpożarowej. Chociaż nie chronią przed ogniem czy szkodliwym dymem, pozwalają wykryć niebezpieczeństwo w początkowej fazie pożaru. Dzięki temu możliwe jest szybkie opanowanie zagrożenia, a co za tym idzie – uratowanie ludzi i mienia oraz zapobieganie większym stratom.
Detektory dymu
Do najbardziej popularnych czujek tego typu należą urządzenia wykorzystujące fotoelektryczność oraz jonizację. Na pierwszej z wymienionych opiera się technologia zastosowana w czujkach optycznych (fotoelektrycznych), a zasada jej działania jest całkiem prosta. W urządzeniu znajduje się źródło światła – może to być np. dioda LED emitująca podczerwień lub światło widzialne – oraz fotodioda. Wiązka światła omija fotodiodę w normalnych warunkach, ale jeśli w pomieszczeniu pojawi się dym, zostaje rozproszona. Wtedy część fotonów pada na fotodiodę uruchamiając alarm.
Ze względu na fakt, że pożar nie zawsze w początkowej fazie powoduje powstanie takiej ilości dymu, którą mogłyby wykryć czujki fotoelektryczne, w niektórych detektorach wykorzystuje się zjawisko jonizacji. W tego typu urządzeniach montowane są niewielkich rozmiarów komory jonizacyjne zawierające materiał radioaktywny, który emitując cząsteczki alfa jonizuje w niej powietrze. W komorach znajdują się ponadto dwie elektrody. Pomiędzy nimi przepływa prąd elektryczny o małym natężeniu. W procesie tlenia cząsteczki dymu niewidoczne gołym okiem przepływają przez obudowę do wnętrza komory jonizacyjnej, gdzie łączą się z jonami i zmieniają natężenie prądu aktywując tym samym alarm. Warto przy tym zaznaczyć, że ze względu na zawartość substancji radioaktywnych, tego typu urządzenia powinny zostać poddane specjalistycznej utylizacji.
Detektory ciepła
Urządzenia wykrywające wzrost temperatury w pomieszczeniu są wyposażone w termistor NTC lub PTC, czyli rezystor zmieniający wartość rezystencji w górę lub w dół zależnie od temperatury otoczenia i materiału, z jakiego został wykonany. Tego typu czujniki aktywują alarm w sytuacji, gdy temperatura przekroczy ustawioną temperaturę graniczną, albo kiedy wzrośnie ona gwałtownie w krótkim czasie. Detektory ciepła działają skutecznie w sytuacji, kiedy pojawia się otwarty ogień i zazwyczaj stosuje się je w budynkach, gdzie ze względów architektonicznych nie jest możliwe użytkowanie czujników dymu.
Jak wybrać?
Podczas wybierania urządzeń służących do zabezpieczenia przeciwpożarowego ważne jest przeanalizowanie możliwych zagrożeń – zarówno jeśli chodzi o przyczyny rozniecenia ognia, jak i przebieg pożaru. Czujki optyczne nie sprawdzą się do wykrywania pożarów spowodowanych płomieniowym spalaniem drewna czy alkoholu etylowego, zaś detektory wzrostu temperatury mogą okazać się mało skuteczne w fazie tlenia. Projektując zabezpieczenia przeciwpożarowe warto pod uwagę wziąć urządzenia z różnymi mechanizmami wykrywania zagrożenia – dobrym przykładem takich detektorów są czujki ciepła i dymu firmy Awex. Ich stosowanie pozwoli wykryć pożar we wczesnej fazie niezależnie od jego rodzaju.
