Czy sprzątanie pobudowlane to odwrotne obciążenie?

W skomplikowanym systemie podatkowym, w którym wszyscy jako przedsiębiorcy musimy się odnajdywać, jedno z głównych miejsc zajmują kwestie związane z podatkiem od towarów i usług, czyli VAT. Zróżnicowane stawki w zależności od branży i rodzaju sprzedaży nastręczają firmom wiele trudu.

Nie inaczej sprawa się przedstawia, gdy mowa o odwrotnym obciążeniu. Polega ono na tym, że obowiązkiem rozliczenia podatku VAT obarczony jest nabywca usługi lub produktu, a nie jego sprzedawca. Ustawa o VAT definiuje w załącznikach sytuacje, w których odwrotne obciążenie powinno zostać zastosowane. A jak sytuacja wygląda, gdy chodzi o sprzątanie pobudowlane?

Kiedy usługi budowlane są obejmowane odwrotnym obciążeniem?

Procedurę odwrotnego obciążenia stosuje się, gdy transakcja obejmuje usługi określone w załączniku nr 14 do odpowiedniej ustawy, tj. ustawy o podatku VAT. Kolejnym warunkiem jest to, by usługodawca pozostawał czynnym podatnikiem VAT, który nie podlega zwolnieniu od tego podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9. Również usługobiorca powinien w omawianej sytuacji być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Ważne również by pamiętać, że procedurę odwrotnego obciążenia stosuje się, jeżeli usługodawca pełni w danej sytuacji rolę podwykonawcy.

O ile jednak niektóre ze zlecanych działań wydają się oczywiste, np. wznoszenie budynków, dekarstwo, prace wykończeniowe czy instalatorskie, to wiele osób zadaje sobie pytanie: jak zakwalifikować sprzątanie pobudowlane? Taka usługa jest oczywiście ściśle związana z procesem budowy – w trakcie jego trwania na terenie obiektu i wokół niego znajduje się szereg przedmiotów i substancji, których nie znajdzie się w żadnym innym miejscu. Skrawki materiałów, rozsypany cement, wiórki styropianowe itp. to rzeczy bardzo charakterystyczne dla budowy. Z drugiej strony, samo sprzątanie w budynku lub wokół niego nie nosi znamion prac budowlanych. Usługa ta przypomina sprzątanie fabryki, warsztatu samochodowego, domu prywatnego i każdego innego miejsca, gdzie wystąpił nieporządek.

Sprzątanie pobudowlane – czy należy zastosować procedurę odwrotnego obciążenia?

Powyższe wątpliwości towarzyszą wielu podmiotom, które współpracują z firmami budowlanymi, wykonując dla nich zlecone usługi. Często ten temat jest przedmiotem ożywionych dyskusji, źródłem stresu i nie tylko. Poniżej przedstawiamy listę przykładowych usług budowlanych, które są objęte procedurą odwrotnego obciążenia wg załącznika nr 14 ustawy o VAT 2017):

roboty zw. ze wznoszeniem budynków mieszkalnych;
wiercenie studni i innych ujęć wodnych oraz instalowanie specjalnych zbiorników septycznych;
prace rozbiórkowe oraz burzenie różnych obiektów budowlanych;
zakładanie ogrodzeń i roboty z nim związane;
roboty związane z tworzeniem konstrukcji ze stali.

Jak widać więc na przykładach, załącznik do ustawy opisuje prace typowo budowlane. Nawet rozbiórka i burzenie często zlecane są w celu wzniesienia w tym samym miejscu kolejnego obiektu. Jak ma się do tego sprzątanie pobudowlane?

Co w omawianym temacie mają do powiedzenia organa podatkowe?

Wykonując omawiane usługi warto zapoznać się z interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0111-KDIB3-1.4012.2.2017.2.IK. Zadaniem wnioskodawcy było zagospodarowanie i utrzymanie terenów zielonych. Swoje usługi świadczy on podmiotom wykonującym obiekty infrastruktury drogowej oraz zajmującym się szeroko rozumianym budownictwem. Do jego zadań należy m.in. rekultywacja i obsiew terenów, na których prace budowlane już się zakończyły, a także wykonywanie nasadzeń.

Jest to więc z pewnością sprzątanie pobudowlane, związane ściśle z procesem budowy, ale nie wyczerpujące znamion robót budowlanych. W podobnym kierunku podążyło uzasadnienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który stwierdził, że działalność wnioskodawcy nie mieści się w załączniku nr 14 do ustawy o VAT, a więc nie musi on stosować procedury odwrotnego obciążenia.

Co zrobić, gdy pojawiają się wątpliwości?

Choć oferta doradców podatkowych i biur rachunkowych jest szeroka, warto też samodzielnie pogłębiać wiedzę na różne tematy, dotyczące podatku VAT. Przydatna może się okazać lektura interpretacji zamieszczanych na witrynach Ministerstwa Finansów. Niejednokrotnie można odnaleźć tam inspirację do omówienia niektórych kwestii ze swoim doradcą, w ramach poszukiwania rozwiązań do jak najlepszej optymalizacji podatkowej.